Από μηχανής θεοί στην τραγωδία

Το τελευταίο τριήμερο το Λεκανοπέδιο, ο Κιθαιρώνας και η Κάρυστος εκλιπαρούσαν για την παρουσία τους. Τοπικοί άρχοντες και πολίτες είχαν κρεμάσει τις ελπίδες τους σ' αυτά. «Ενα αεροπλάνο, βρε παιδιά. Στείλτε ένα να ρίξει λίγο νερό, αλλιώς θα καούμε. Μια ρίψη θέλουμε μόνο».




Ενα από τα 8 CL-215 της 355 ΜΤΜ ξεκουράζεται (ευτυχώς) στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας Ενα από τα 8 CL-215 της 355 ΜΤΜ ξεκουράζεται (ευτυχώς) στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας Ολοι ζητούσαν απεγνωσμένα μια ρίψη. Και τα Canadair έκαναν 12.900, που αντιστοιχούν σε 77.200 τόνους νερού. Οι κιτρινοκόκκινοι σιδερένιοι σωτήρες όμως δεν πετούν μόνοι τους. Τους πετούν άνθρωποι με χακί φόρμες και πίσω απ' αυτούς υπάρχουν άλλοι με μπλε, που φροντίζουν νυχθημερόν για την απαραίτητη συντήρησή τους.


Με έναν κρύο καφέ στο χέρι -τον πρώτο απολαυστικό ύστερα από τρεις ημέρες- αλλά σε πλήρη ετοιμότητα ξεκίνησε η χθεσινή μέρα για τους πιλότους των πυροσβεστικών αεροσκαφών στη βάση της Πολεμικής Αεροπορίας στην Ελευσίνα. «Είναι ωραίο να μη χρειάζεται να τον πιεις μονορούφι και να φύγεις... Σημαίνει ότι έχουμε ησυχία».

Κουρασμένα χαμόγελα αλλά γεμάτα ικανοποίηση. Στη σκιά των πεύκων στο προαύλιο της 355 ΜΤΜ (Μοίρα Τακτικών Μεταφορών), καθισμένοι γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι τα πληρώματα των CL-215 προσπαθούν να χαλαρώσουν από την ένταση. Οσο μπορεί να χαλαρώσει κανείς με τα άρβυλα όντας σε 20λεπτη ετοιμότητα (readyness)...

Ο παλαιότερος της Μοίρας «Σερ Μάκης», κατά κόσμον Σεραφείμ Χαράτσης με τους κυβερνήτες και συγκυβερνήτες Σάμπαλο, Βοϊδονικόλα, Βενετσάνο, Γκερπίνη, Βασιλειάδη, Ασημακόπουλο είναι μερικοί από τους 100 που διαθέτει η 355. «Πόλεμος» είναι η μόνη λέξη που βγαίνει από τα χείλια τους όταν ερωτώνται για την κατάσταση των προηγούμενων ημερών.

«Αν τηρούσαμε κατά γράμμα τους κανόνες ασφαλείας, θα έπρεπε να πάρουμε νερό από τη Χαλκίδα και όχι από το Σχινιά που φυσούσε δαιμονισμένα. Αν όμως το κάναμε αυτό, θα κάναμε μία ρίψη κάθε μισή ώρα. Αν χρειαστεί λοιπόν θα πάρουμε νερό στα όρια του αεροσκάφους και τα δικά μας. Αλλιώς χάνεται η αποτελεσματικότητα του μέσου».

Το πόσο «εύθραυστη» ήταν η ασφάλεια των πτήσεων τις τελευταίες ημέρες αλλά και σε κάθε παρόμοια περίπτωση παρατεταμένων επιχειρήσεων φαίνεται και από το πόσο χαμηλά αναγκάστηκαν να πετάξουν λόγω του πυκνού καπνού. «Ο μόνος τρόπος να δεις το μέτωπο και να κάνεις σωστή ρίψη, είναι να κατεβείς στα 10 μέτρα πάνω από τις φλόγες, όπου είναι το μόνο ύψος που δεν υπάρχει καπνός».

Ο διοικητής Καλπογιάννης, ο σερ Μάκης και οι χειριστές των CL σε ρόλο διαφορετικό από αυτόν που τους βλέπαμε τις προηγούμενες μέρες Ο διοικητής Καλπογιάννης, ο σερ Μάκης και οι χειριστές των CL σε ρόλο διαφορετικό από αυτόν που τους βλέπαμε τις προηγούμενες μέρες Τι αισθάνονται εκείνη την ώρα που το δάσος φλέγεται; Τίποτα, είναι η αποστομωτική απάντηση. «Πρέπει να ανεβαίνουμε στο αεροπλάνο με το μυαλό και το σώμα. Δεν υπάρχουν συναισθήματα εκείνη την ώρα. Οι συνθήκες είναι τόσο δύσκολες που η παραμικρή έλλειψη συγκέντρωσης μπορεί να αποβεί μοιραία. Αέρας, δυνατές αναταράξεις -τόσο που μπορεί να χτυπήσεις το κεφάλι ή να χάσεις τα χειριστήρια- και στ' αυτιά σου ν' ακούς το συντονιστικό, το ραντάρ, τους άλλους πιλότους και τα ξένα πληρώματα... Είμαστε κολλημένο εξάρτημα του αεροπλάνου και λειτουργούμε μόνο για την ασφάλειά του».

Απαραίτητοι για την ασφάλεια των πτήσεων είναι και οι μηχανικοί των Canadair, οι οποίοι δίνουν τη δική τους ολονύχτια μάχη με το χρόνο κάθε καλοκαίρι. Οπως είπε στην «Ε» ο μηχανικός αεροσκαφών της Π.Α. Γιώργος Παντελάκης, στους ρυθμούς πολέμου που έζησε τις τελευταίες μέρες ο ύπνος δεν ξεπερνούσε τις τρεις ώρες. «Με το που θα προσγειωθεί το CL με τη δύση του Ηλιου, αρχίζει η συντήρησή του για να μπορεί να σηκωθεί την άλλη μέρα. Εάν δεν υπάρχει βλάβη χρειαζόμαστε 1 ώρα και 15' για επιθεώρηση και επανεξυπηρέτηση (καύσιμα, λάδια κ.λπ.). Σε περίπτωση βλάβης απαιτούνται κατά μέσο όρο 2-4 ώρες, εκτός αν είναι κάτι πολύ σοβαρό οπότε ξεπερνάμε το 24ωρο». Υστερα απ' όλη αυτή τη νυχτερινή διαδικασία οι μηχανικοί πρέπει να είναι στο πόδι στις 5 το πρωί, αφού, πριν απογειωθούν τα αεροπλάνα, επαναλαμβάνεται η επιθεώρηση.

Σε αντίθεση με τα όσα πιστεύει ο περισσότερος κόσμος, πιλότοι και μηχανικοί δουλεύουν και το χειμώνα. Αφού τα αεροπλάνα «διαλυθούν» και αφαιρεθούν όλα τα εξαρτήματά τους, τα οποία ελέγχονται και αν χρειαστεί αντικαθιστώνται (διαδικασία που κρατάει ενάμιση μήνα), ετοιμάζονται ξανά από τους μηχανικούς και δοκιμάζονται από τους ιπτάμενους. Τα πάντα χρειάζονται ιδιαίτερη συντήρηση αφού το αλάτι της θάλασσας προκαλεί διάβρωση στα αεροσκάφη.

Μετά ακολουθούν εκπαιδεύσεις, ειδικές ασκήσεις σε αέρα, θάλασσα και emergency (καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης). «Δεν είναι δυνατόν να αφήνουμε αεροσκάφη και πληρώματα από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάιο στο έδαφος και να ξεκινάμε να πετάμε με την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου», είπε στην «Ε» ο διοικητής της Μοίρας Δημήτρης Καλπογιάννης. «Απλώς αντί να είμαστε σε 16ωρη ετοιμότητα είμαστε σε 12ωρη. Είτε βρέχει είτε χιονίζει τα πληρώματα είναι εδώ».

Κι όμως, υπάρχουν πολλοί που όχι μόνο δεν εκτιμούν το έργο αυτών των ανθρώπων αλλά το παρεμποδίζουν κιόλας. Οπως είπαν στην «Ε» οι κυβερνήτες, πριν από λίγα χρόνια οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων στη Σάμο ζήτησαν από την Π.Α. να απαγορεύσει στους πιλότους να βάζουν μπροστά τα CL το πρωί (απαραίτητη διαδικασία ώστε να «ζεσταθούν» και να είναι διαθέσιμα ανά πάσα ώρα) γιατί ξυπνούσαν τους ενοίκους. Το χειρότερο είναι ότι το πέτυχαν λόγω... «γνωριμιών». «Πολλοί είναι και αυτοί που έχουν παραθαλάσσια σπίτια και τηλεφωνούν σε πολιτικούς διαμαρτυρόμενοι ότι τους ενοχλούμε όταν παίρνουμε νερό από τη θάλασσα μπροστά τους για να σβήσουμε τις φωτιές».

Στον αντίποδα ένας «ανώνυμος» 62χρονος που βρήκε μόνος του το τηλέφωνο του μοιράρχου και του τηλεφώνησε χθες για να τον ευχαριστήσει που έσωσε το χωριό του. «Ο θεός να μου κόβει χρόνια και να σας δίνει μέρες για όλα αυτά που κάνατε. Σας ευχαριστώ μέσα από την ψυχή μου, συγχαρητήρια».

Και μέσα σε όλα αυτά οι οικογένειες αυτών των ανθρώπων. Σύζυγοι που, όπως οι ίδιοι λένε, ανησυχούν και τους... ανέχονται και κρατούν τα σπίτια μόνες τους. Και τα παιδιά τους. Που το ένα νομίζει ότι «όλοι οι μπαμπάδες κάνουν την ίδια δουλειά και σβήνουν φωτιές» και το άλλο «όταν βλέπει οτιδήποτε να πετάει το χαιρετάει από το έδαφος γιατί νομίζει ότι είναι μέσα ο μπαμπάς που έχει μέρες να δει...».